Czy prąd płynie tylko z gniazdka i baterii? Dziś zobaczycie, jak zaprzęgając do pracy naturalne procesy chemiczne, “zmusić” ogórki do zasilenia żarówek.

Czy błękitna planeta naprawdę jest błękitna? Czy zawsze taka była? Dziś Janek Malinowski i Mikołaj Cup porozmawiają o równowadze tlenowej naszej atmosfery. Jak kształtowała się na przestrzeni miliardów lat i jakie niosło to ze sobą skutki.    

Czy można zmierzyć prędkość światła mikrofalówką? Mechanika kwantowa, czyli świat atomów, cząstek i wszystkiego, co małe, wydaje się bardzo nieuchwytny. W tym doświadczeniu pokazujemy Wam, że świat fotonów jest na wyciągnięcie ręki! Mikrofalówka to bardzo proste urządzenie. Efekt jego działania …

Czym jest immunostymulacja? Które metody na zwiększanie odporności mogą być skuteczne, a które to tylko doskonale zakorzenione w naszej świadomości mity? W materiałach omawiamy różne metody immunostymulacji. Warto pamiętać, że korzyści takiego działania nie zawsze są pożądane, w ostatnim czasie …

  W tym doświadczeniu będziecie mogli zaobserwować zjawisko osmozy.Potrzebne będą:  siarczan(VI) miedzi(II) CuSO4,  heksacyjanożelazian(II) potasu K4[Fe(CN)6]·3H2O, woda, wykałaczka, klej, próbówka Osmoza [gr. ōsmós ‘ciśnienie’], samorzutne przenikanie rozpuszczalnika z roztworu o mniejszym stężeniu składnika do roztworu o stężeniu większym (lub z czystego rozpuszczalnika …

  Jednym z układów zachowującym ścisłe powiązania z zegarem biologicznym jest układ odpornościowy (immunologiczny). Jego podstawową funkcją jest skuteczne wykrywanie, identyfikacja oraz likwidacja czynników chorobotwórczych atakujących organizm, takich jak bakterie, grzyby czy wirusy. Procesy te są bardzo skomplikowane i angażują …

  Wszystko na świecie ma swój określony porządek, po dniu następuje noc, a po zimie wiosna. Wszystko zmienia się w określonym czasie, zaczynając od zmian liczonych w milisekundach, przez zmiany dobowe, sezonowe, aż po roczne. Większość tych zmian organizmy wykształciły …

Podstawą poprawnego funkcjonowania komórki jest szybki oraz sprawny transport związków pomiędzy jej częściami. Możemy to porównać do funkcjonowania miasta. Białka oraz inne związki muszą być sprawnie transportowane do poszczególnych części komórki, a także na zewnątrz niej tak, by ta mogła …

  Tradycyjny podział na biologię, chemię i fizykę w nauce zaczyna dziś tracić rację bytu. Właściwszym podejściem wydaje się interdyscyplinarne traktowanie problemów. O wyzwaniach, metodach i poszukiwaniu biofizycznego Graala rozmawiają Mikołaj Cup i Mikołaj Kuska.  

  Mitochondria są często nazywane elektrowniami komórki. Przekształcają energię, którą pobieramy z pożywienia, w energię, którą komórka może wykorzystać. Chociaż to uznaje się za ich podstawową funkcję, mitochondria to o wiele więcej niż tylko organella do produkcji energii.   ©Aleksandra …

  Annę Berthę, żonę Wilhelma, niemieckiego fizyka, przeraził widok na fotografii. Patrzyła na kompletny szkielet swojej dłoni, choć zarówno dłoń, jak i ona sama miały się całkiem nieźle. Był 22 grudnia 1895 roku, a państwo Anna Bertha i Wilhelm Röntgenowie …

  Test biuretowy polega na dodaniu do analizowanej mieszaniny roztworu silnej zasady NaOH  oraz siarczanu miedzi. Jeżeli w roztworze obecne są związki zawierające wiązania peptydowe, to roztwór zmienia barwę z niebieskiej na fioletową. Reakcja ta została opisana po raz pierwszy w roku 1833 …

  Układ odpornościowy człowieka jest bardzo złożony i ma wiele funkcji. Słyszeliście pewnie o makrofagach, limfocytach, komórkach NK (Natural Killers). W tym materiale chcemy uporządkować Wam wiedzę na temat, jak przebiega odpowiedź komórkowa na wtargnięcie wirusa, czyli ograniczymy się do odporności …

W Dniu Dziecka – święcie nie tylko najmłodszych, ale wszystkich dzieci – małych, dużych i tych zupełnie dorosłych, mamy dla Was doświadczenie, które może skojarzyć Wam się z popularną bubble tea. A jeśli tak jak 3/4 ludzkości macie problemy z …

  Czym jest dziedziczność pozagenowa – taka, której nie towarzyszą zmiany w sekwencji DNA? Co z niej wynika? Jakie cechy mogą być dziedziczone tą drogą? I czy to oznacza, że Jean Baptiste de Lamarck miał jednak trochę racji?   © Aleksandra Maciejczuk, …

  Krety Lamarcka, żółwie Darwina i motyle Wallace’a, czyli o ewolucji myśli ewolucyjnej. Podróżując po Archipelagu Malajskim i Wyspach Galapagos, Janek Malinowski i Mikołaj Cup opowiadają o historii teorii ewolucji.     Karykatura z 1871 roku, która przedstawia Karola Darwina …

  Czym jest epidemiologia, na czym polega praca epidemiologów i jak zdobywają oni dane i wyliczają skuteczność danej metody.   © Marcin Kleibert, BioCentrum Edukacji Naukowej  

Lubicie, kiedy warzywa w trakcie gotowania zmieniają barwę na brązową? Zbadamy kilka sposobów, które pozwolą zapobiec zmianie wyglądu i jednocześnie umożliwią zachowanie wartości odżywczych gotowanych warzyw.   © Aleksandra Owczarek, BioCentrum Edukacji Naukowej     Materiały, na podstawie których zostało …

W dzisiejszych materiałach opisujemy i porządkujemy informacje o jednym z najbardziej fascynujących procesów w biologii. © Aleksandra Owczarek, BioCentrum Edukacji Naukowej  

Ciąg dalszy reakcji redox i ściągawka z cyklu Krebsa. Mamy dla Was kolejne doświadczenie, które pozwoli zaprzyjaźnić się z reakcjami utleniania i redukcji, stanowiącymi podstawę oddychania komórkowego w komórkach naszych organizmów. W materiałach znajdziecie ściągawkę w Cyklu Krebsa – zmory …

Na filmie możecie zobaczyć, jak przy pomocy naszego zestawu edukacyjnego wyizolować własny DNA i zrobić z niego… naszyjnik. Informacje o zestawie “Naszyjnik DNA” do użytku domowego znajdziecie tutaj: https://biocen.edu.pl/zestawy/naszyjnik-z-dna-2/, a do użytku szkolnego tu: https://biocen.edu.pl/zestawy/naszyjnik-z-dna-25/  

Po ustaleniu struktury podwójnej helisy DNA w 1953 roku jeszcze przez ponad 20 lat brakowało technicznych możliwości odczytywania informacji zapisanej w DNA. Rozwiązanie tego problemu było niezwykle kreatywne. Wydrukowanie pełnej informacji o człowieku zajęłoby prawie 900 000 stron A4, a …

W środowisku naturalnym bakterie bardzo często spotykamy w postaci wielokomórkowych skupisk, zazwyczaj nazywanych społecznościami bakteryjnymi. Należą do nich agregaty, kolonie, konsorcja, biofilmy, maty, kłaczki, kożuchy oraz ciała owocujące bakterii śluzowych. Pomimo tego, że nie istnieje jedna, powszechnie akceptowana definicja biofilmu, …

  W pierwszym odcinku czeka Was szybka podróż w czasie przez historię nauki. W kolejnych nie zabraknie fascynujących tematów dotyczących współczesnej biologii, w tym także związanych z obecną pandemią COVID-19.     A tu obiecany w audycji link do pracy …

Krok po kroku przekonujemy się, że zasoby naszej planety nie są nieskończone i powinniśmy bardziej dbać o to, co już mamy. Większość zanieczyszczeń jest spowodowana przez działalność przemysłu. Bioremediacja obejmuje wszystkie techniki oczyszczania środowiska, które wykorzystują działanie bakterii, grzybów lub roślin. …

Reakcje REDOX to reakcje utleniania i redukcji, w których zachodzi transfer elektronów między związkami. W wykonanej przez nas reakcji zawarta w lizaku glukoza, która jest cukrem redukującym, redukuje nadmanganian potasu, dzięki czemu możemy obserwować zmiany stopnia utlenienia manganu w roztworze: …

Przeżycie człowieka i wszystkich innych organizmów na Ziemi zależy od pozyskania informacji o otaczającym środowisku i wykorzystania jej do przetrwania. Już jednokomórkowe organizmy, czyli bakterie, archeony i protesty posiadają swoiste narządy zmysłów (jak specjalne białka receptorowe na powierzchni komórki), dzięki którym …

Jaka historia wiąże się z odkryciem szczepień? Na czym ta metoda tak naprawdę polega? Jakie są współczesne szczepionki, czy są bezpieczne, jakie są procedury wdrażania ich do użycia? I co w takim razie ze szczepieniem na COVID-19? Na te wszystkie …

Reakcje REDOX to reakcje utleniania i redukcji, w których zachodzi transfer elektronów między związkami. Nadmanganian  potasu jest silnym utleniaczem. W przedstawionej reakcji nadmanganian utlenia glicerynę do dwutlenku węgla i wody. Reakcja ta jest silnie egzoenergetyczna, dlatego następuje zapłon. Dodatkowo podczas ogrzewania …

Modele występują we wszystkich dziedzinach nauki i służą do zilustrowania jakiegoś zjawiska. Tak samo w biologii, wybierając gatunek o odpowiednich cechach i badając go, jesteśmy w stanie zdobyć informacje odnoszące się do wielu innych organizmów. Celem badań naukowych prowadzonych na …